Việt Nam trở thành nhà cung cấp cà phê lớn nhất của Nhật Bản

Các số liệu thống kê cho thấy, trong giai đoạn từ tháng 1-7/2020, Việt Nam là nhà cung cấp hạt cà phê chưa rang nhiều nhất cho Nhật Bản, đẩy Brazil xuống vị trí thứ hai.

Theo tờ Nikkei Asia Review, lượng tiêu thụ cà phê hòa tan đang gia tăng ở Nhật Bản trong bối cảnh ngày càng có nhiều người làm việc ở nhà vì ảnh hưởng của dịch Covid-19. Điều này làm tăng nhu cầu về cà phê robusta - loại cà phê chủ yếu được sử dụng để làm cà phê hòa tan, trong khi doanh số bán cà phê arabica - loại cà phê có chất lượng cao hơn và thường được các cửa hàng cà phê sử dụng lại giảm. Xu hướng này đã khiến Việt Nam - nhà sản xuất cà phê robusta lớn nhất thế giới - trở thành nhà cung cấp cà phê lớn nhất của Nhật Bản, đẩy Brazil xuống vị trí thứ hai.

Giá cà phê robusta tại London (Anh) đã tăng lên gần mức cao nhất trong 18 tháng, trong khi giá cà phê arabica lại giảm nhẹ. Tại London, giá cà phê robusta giao tháng 9/2020 đang biến động ở quanh mức 1.480 USD/tấn, tăng 9% kể từ đầu năm nay, sau khi chạm mức 1.554 USD vào đầu tháng này. Ngược lại, tại New York (Mỹ), giá cà phê arabica trên thị trường tương lai biến động ở mức khoảng 1,2 USD/pound, giảm 5% so với cùng kỳ. Như vậy, mặc dù giá cà phê robusta và arabica đều tăng vào đầu mùa Hè, khi tốc độ lây lan của dịch Covid-19 đã chậm lại, nhưng giờ đây, giá cả hai loại cà phê này đã có sự phân hóa.

Việc Chính phủ Nhật Bản ban bố tình trạng khẩn cấp vì dịch Covid-19 vào đầu tháng 4/2020 đã khiến các quán cà phê và nhà hàng trên toàn quốc phải đóng cửa, đồng thời buộc hãng Starbucks Coffee Japan phải tạm dừng kinh doanh tại gần 1.100 quán cà phê. Đây là một đòn giáng mạnh vào nhu cầu đối với cà phê arabica.

Ngay cả khi tình trạng khẩn cấp đã được dỡ bỏ, lượng khách hàng tại các quán cà phê và nhà hàng vẫn chưa hồi phục hoàn toàn, khiến nhu cầu về cà phê arabica - vốn được sử dụng bởi hầu hết quán cà phê và nhà hàng - yếu đi.

Ngược lại, nhu cầu đối với robusta - loại cà phê rẻ hơn và có vị đắng hơn, thường được sử dụng trong các sản phẩm cà phê hòa tan - tăng mạnh do các biện pháp phòng chống dịch Covid-19 khiến mọi người ở nhà. Theo công ty chế biến thực phẩm Ajinomoto AGF, nhu cầu đối với cà phê hòa tan đã tăng vọt. Doanh số bán các sản phẩm cà phê hòa tan trong quý II/2020 đã tăng khoảng 10% so với một năm trước đó.

Những thay đổi trong phong cách tiêu dùng cũng ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu hạt cà phê chưa rang của Nhật Bản. Các số liệu thống kê cho thấy trong giai đoạn từ tháng 1-7/2020, Việt Nam là nhà cung cấp hạt cà phê chưa rang nhiều nhất cho Nhật Bản.

Nước này đã nhập khẩu tổng cộng 67.392 tấn hạt cà phê chưa rang từ quốc gia Đông Nam Á, tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, nhập khẩu cà phê từ Brazil, chủ yếu là cà phê arabica, đã giảm 40% xuống còn 63.850 tấn. Đây là lần đầu tiên Việt Nam vượt qua Brazil để trở thành nhà cung cấp cà phê lớn nhất cho Nhật Bản. 

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, sản lượng cà phê thế giới trong niên vụ 2020-2021 có thể sẽ tăng 5,5% so với năm trước lên 176,085 triệu bao (một bao là 60kg). Ngược lại, khối lượng tiêu thụ dự kiến sẽ chỉ đạt 166,284 triệu bao, tăng 1,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Nếu dự báo này chính xác, đây sẽ là năm thứ ba liên tiếp, sản lượng cà phê vượt mức tiêu thụ.

Theo đánh giá, thị trường cà phê sẽ rơi vào tình trạng dư cung trong một hoặc hai năm tới. Nếu giá giảm và vẫn ở mức thấp, một số người trồng cà phê sẽ ngừng sản xuất, đặc biệt là những người trồng cà phê arabica.